Huid

De huid (cutis) is ons grootste orgaan. Deze vormt de barrière met de buitenwereld. Ze beschermt tegen schadelijke invloeden van buitenaf en tegen oververhitting, onderkoeling en uitdroging. Tevens bevindt zich in de huid de tastzin en kan zij pijn, warmte en kou waarnemen en ons daarvoor waarschuwen.

 

Kies een onderwerp voor meer informatie

  • Anatomie en functie van de huid
  • De huid bij een dwarslaesie/caudalaesie
  • Veelvoorkomende problemen en oplossingen
  • Huidverzorging
  • Diagnostiek bij problematiek
  • Bronnen en verder lezen

Anatomie en functie van de huid

De huid bestaat uit drie lagen: de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel. Deze lagen bevatten talgklieren, zweetklieren, haarwortels en nagelbedden. Al deze verschillende structuren hebben hun eigen functie en samen zorgen ze ervoor dat de huid optimaal kan functioneren. 

[afbeelding volgt]

  • Opperhuid
  • Lederhuid
  • Onderhuids bindweefsel

De huid bij een dwarslaesie/caudalaesie

Door een dwarslaesie kan de huid geen signalen meer doorgeven aan de hersenen. Dit zorgt ervoor dat je onder het niveau van de dwarslaesie niets meer voelt of verminderd gevoel hebt. Als gevolg hiervan kan de huid kan makkelijk beschadigen zonder dat je het merkt.

Door de dwarslaesie verliest de huid een belangrijke functie. Informatie over de staat van de huid onder de dwarslaesie wordt niet meer doorgegeven aan de hersenen. Dit betekent dat je onder de dwarslaesie niets meer voelt of een verminderd gevoel hebt. Hierdoor is de huid extra kwetsbaar voor beschadigingen.

Door de dwarslaesie is de tastzin verstoord, je voelt geen lichte aanraking en/ of diepe druk meer of je voelt dit minder goed. Daardoor voel je niet dat je sok te strak zit of je te lang in dezelfde houding zit. Als gevolg daarvan wordt weefsel te lang vervormd en krijgt het te weinig zuurstof. Zo kunnen drukplekken ontstaan.

Ook voel je het niet wanneer je je huid beschadigt, bijvoorbeeld door een verwonding, verbranding of bevriezing. Doordat je de pijn niet voelt, word je niet gewaarschuwd dat je actie moet ondernemen. Je trekt je hand of been niet of veel te laat terug, waardoor je huid nog verder beschadigt.

Als laatste komt informatie over de temperatuur van lichaamsdelen niet aan in de hersenen. Daardoor kun je oververhit of onderkoeld raken. Dit onderwerp valt buiten het bestek van dit hoofdstuk. Meer informatie kun je vinden onder autonoom zenuwstelsel.

  • Informatie specifiek voor caudalaesie

Veelvoorkomende problemen en oplossingen

Bij een dwarslaesie voel je niet meer dat de huid onder het niveau van de laesie beschadigt, daardoor loop je extra risico op brandwonden, bevriezing van lichaamsdelen of andere beschadigingen van de huid. Hierbij verdienen de voeten extra aandacht.

Een beschadigde huid is extra kwetsbaar voor het ontstaan van drukplekken. Drukplekken komen veel voor, een recent literatuuroverzicht laat zien dat 85% van de mensen met een dwarslaesie gedurende zijn/haar leven te maken krijgt met een drukplek. Veertig tot 80% van deze mensen krijgen er herhaaldelijk mee te maken (Smit et al. 2016).

  • Andere schade aan de huid
  • Autonome dysreflexie
  • Bevriezing
  • Brandwonden
  • Decubitus
  • Ingegroeide teennagels
  • Voetschimmel

Huidverzorging

Je kunt zelf een aantal dingen doen om het risico op drukplekken te verkleinen. In eerste instantie moet je voorkomen dat ze ontstaan door risico’s zo veel mogelijk te vermijden. Vervolgens is het goed om je huid regelmatig te controleren. Mocht er toch een drukplek ontstaan, zorg dat je hier dan zorgvuldig mee omgaat.

  • Drukplekken voorkomen
  • Huid controleren
  • Huid controleren
  • Druk verminderen
  • Mobiliseren na een drukplek

Diagnostiek bij problematiek

Drukplekken zijn met het blote oog zichtbaar, maar de arts zal willen meten hoe ernstig het is. De grootte en kenmerken van de wond zijn bepalend voor de wijze waarop een decubituswond behandeld wordt.

  • Evaluatie decubituswond

Bronnen en verder lezen

Naast de bronnen die in de totstandkoming van de Wiki zijn genoemd, zijn voor het hoofdstuk over de huid een aantal specifieke bronnen geraadpleegd. Deze bronnen zijn hier te vinden. Tevens kun je hier meer lezen over wetenschappelijk onderzoek rondom dit thema.