Bij mensen met een dwarslaesie - vooral degenen bij wie de wervelkolom operatief is gestabiliseerd - ontstaat soms in de wervelkolom onder het niveau van de dwarslaesie neuropathische spinale artropathie. Dit wordt ook wel Charcot spinale artropathie genoemd.
Neuropathische spinale artropathie
Kies een onderwerp voor meer informatie
- Wat is het?
- Hoe komt het?
- Hoe voorkom je het?
- Hoe wordt het behandeld?
Wat is het?
Bij neuropathische spinale artropathie (NSA) is sprake van slijtage van de wervelkolom. Dit kan resulteren in instabiliteit van de wervelkolom en verschuiving van wervels. Het is niet bekend hoe vaak NSA voorkomt na een dwarslaesie. Zeker is wel dat de aandoening zeldzaam is. NSA komt vooral voor bij de overgang van de borstwervels naar de lendenwervels.
NSA is lastig te herkennen omdat er geen duidelijke symptomen zijn. De zitbalans kan afnemen, er kan sprake zijn van plaatselijke rugpijn en bij beweging kan een klik-geluidje hoorbaar zijn. Bij mensen met een incomplete dwarslaesie kan aanwezige spasticiteit toenemen, bij mensen met een complete dwarslaesie juist afnemen. Soms is autonome dysregulatie een indirect gevolg. Door een slechte zithouding kunnen klachten zoals pijn en decubitus ontstaan.
Omdat de symptomen niet duidelijk zijn, wordt NSA waarschijnlijk vaak pas laat ontdekt. Zonder behandeling kan de instabiliteit van de wervelkolom toenemen en daarmee ook de klachten.
Hoe komt het?
NSA is het gevolg van overbelasting van de wervelkolom. Als je niets voelt onder het niveau van de dwarslaesie, ga je snel overbelasten. Normaal gesproken wordt de wervelkolom door overbelasting pijnlijk en daardoor neem je als vanzelf rust om de weefsels en botten te laten herstellen. Wanneer je die pijn niet kunt voelen kan de overbelasting ongemerkt doorgaan en treedt geen herstel meer op. Dan ontstaan steeds kleine beschadigingen aan de wervels. Door deze beschadigingen kunnen de wervels onderling gaan verschuiven, waardoor de wervelkolom instabiel wordt.
Omdat overbelasting de oorzaak is, is het risico op het ontwikkelen van NSA groter bij mensen die een actief leven leiden. Vooral activiteiten waarbij je veel moet draaien en opzij moet buigen leveren slijtage op. Bijvoorbeeld als je vaak een kind op schoot tilt of dingen moet oprapen of van links naar rechts moet verplaatsen. Logischerwijs ontwikkelt NSA zich meestal als de dwarslaesie al langer bestaat. Wanneer de dwarslaesie ooit is ontstaan door een trauma, is de kans op NSA groter. Andere factoren die kunnen bijdragen aan NSA zijn overgewicht, een operatie waarbij de wervelbogen zijn verwijderd en een S-vormige stand van de wervelkolom, dus scoliose.
Hoe voorkom je het?
Om NSA te voorkomen, moet je overbelasting van de wervelkolom voorkomen. Hiervoor moet je weten wat de juiste zithouding is, hoe je transfers moet maken en hoe je bepaalde bewegingen kunt maken zonder te veel draaien en buigen. Over het algemeen zijn dit zaken die je tijdens een eerste revalidatieperiode leert van bijvoorbeeld de fysiotherapeut en ergotherapeut. Soms is hier in een latere fase nog een poliklinisch revalidatietraject voor nodig, bijvoorbeeld als er veel overbelastingsklachten van schouders, nek of rug zijn.
Hoe wordt het behandeld?
Neuropathische spinale artropathie kan worden vastgesteld door röntgenfoto’s van de rug te maken. Soms is aanvullend onderzoek van de wervels nodig, om zeker te weten dat er bijvoorbeeld geen ontsteking of tumor in het bot zit.
Als NSA is vastgesteld, is het belangrijk om verdere achteruitgang te voorkomen door de wervelkolom zo min mogelijk te laten bewegen. Dit kan door het dragen van een korset of door bedrust. Bij langdurige bedrust kunnen wel complicaties ontstaan, zoals een longontsteking, trombose of decubitus. Als de gezondheid van de patiënt het toelaat, is de beste optie daarom een operatie waarbij de wervelkolom wordt rechtgezet en vastgezet. Na zo’n operatie is het belangrijk om te voorkomen dat opnieuw NSA ontstaat.