Caudalaesie

Een caudalaesie wordt ook wel cauda equina syndroom genoemd. Cauda equina betekent in het Latijn 'paardenstaart'. De cauda equina is de bundel van uitlopers van de ruggenmergzenuwen in het wervelkanaal onder de plaats waar het ruggenmerg ophoudt. Dit is ongeveer bij de eerste lendenwervel (L1). Deze bundel lijkt op een paardenstaart.

Een caudalaesie is een vrij zeldzame neurologische aandoening, waarbij de zenuwen van de cauda equina zijn beschadigd doordat zij bekneld zijn geraakt. Hierdoor worden boodschappen niet meer (goed) doorgegeven en ontstaan er stoornissen in motoriek (beweging), gevoel en/of de functie van blaas en darmen (vegetatieve uitval). Deze beschadiging kan compleet of incompleet zijn. Bij het cauda equina syndroom is vrijwel altijd sprake van een incomplete laesie.

Het onderscheid tussen caudalaesie en dwarslaesie is dat bij een caudalaesie het ruggenmerg intact is en alleen de onderste zenuwwortels beschadigd zijn.

 

Kies een onderwerp voor meer informatie

  • Het zenuwstelsel
  • Wat is een caudalaesie?
  • Directe gevolgen
  • Is het te genezen?
  • Wetenschappelijk onderzoek naar genezing
  • Getallen

Het zenuwstelsel

Al het gevoel in je lichaam en iedere beweging die je maakt, wordt gecontroleerd door het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit een netwerk van zenuwcellen (neuronen) door het hele lichaam. Door dit netwerk kunnen boodschappen (elektrische signalen) van het ene naar het andere deel van het lichaam gaan.

  • Het neuron (de zenuwcel)
  • Structuur van het zenuwstelsel
  • Het ruggenmerg
  • Reflexen

Wat is een caudalaesie?

Een caudalaesie wordt ook wel cauda equina syndroom genoemd. Cauda equina betekent in het Latijn 'paardenstaart'. De cauda equina is de bundel van uitlopers van de ruggenmergzenuwen in het wervelkanaal onder de plaats waar het ruggenmerg ophoudt, ongeveer bij de eerste lendenwervel (L1). Deze bundel lijkt op een paardenstaart.

Een caudalaesie is een vrij zeldzame neurologische aandoening, waarbij de zenuwen van de cauda equina zijn beschadigd doordat zij bekneld zijn geraakt. Hierdoor worden boodschappen niet meer (goed) doorgegeven en ontstaan er stoornissen in motoriek (beweging), gevoel en/of de functie van blaas en darmen (vegetatieve uitval). Deze beschadiging kan compleet of incompleet zijn. Bij het cauda equina syndroom is vrijwel altijd sprake van een incomplete laesie.

Het onderscheid tussen caudalaesie en dwarslaesie is dat bij een caudalaesie het ruggenmerg intact is.

  • Oorzaken en primaire behandeling

Directe gevolgen

Mensen met een caudalaesie hebben in meer of mindere mate last van de volgende verschijnselen:

  • Uitval of verzwakking van spieren in benen, billen, heupen en voeten (klapvoet), evenwichtsproblemen
  • Problemen met de blaas: urine-incontinentie of moeilijk kunnen plassen
  • Problemen met de darmen: verstopping of incontinentie
  • Gevoelloosheid of verminderd gevoel van de huid in het 'rijbroekgebied' (zitvlak, heupen, dijen) en/of benen en/of voeten
  • Seksuele problemen: geen orgasme of erectie kunnen krijgen, verminderd of geen gevoel meer in vagina of penis
  • (Zenuw)pijn in benen/voeten of uitstralend vanuit de lage rug naar de benen
  • Voetproblemen
  • Loopstoornissen
  • Evenwichtstoornissen
  • Voetproblematiek
  • Oefeningen om de voeten sterker te maken

Is het te genezen?

Het herstel na een caudalaesie verloopt anders dan na een dwarslaesie. Als de beknelling van de zenuwen is opgeheven, verbeteren de symptomen in de meeste gevallen. Echter zijn de klachten vaak niet (meteen) verdwenen. Veelal moet langdurig gerevalideerd worden.

De mate en snelheid van herstel zijn sterk afhankelijk van de mate waarin de zenuwen beschadigd zijn geraakt. Bij een complete laesie zijn de zenuwen geheel door en is er geen functioneren en gevoel meer vanaf dat punt. Dit is niet te genezen. Bij een incomplete laesie - wat een caudalaesie meestal is - zijn de zenuwen niet allemaal geheel door of zijn de zenuwen licht beschadigd. Bij een incomplete laesie is enig herstel mogelijk, hoewel er vaak schade zal blijven bestaan en er kans is dat het herwonnen functioneren weer verloren gaat

In het algemeen vindt in het eerste jaar na de operatie het meeste herstel plaats. De ervaring leert dat in de benen ook in het tweede jaar nog verbetering op kan treden, en zelfs ook in het derde jaar. Daarna is de kans op verder herstel zeer klein.

Bij een caudalaesie zijn er drie vormen van beschadiging. Vlak na het oplopen van de laesie is het moeilijk te bepalen met welke situatie je te maken hebt:

  • Er is een complete blokkade van de overdracht van signalen, ondanks dat de zenuwen in tact zijn. Herstel duurt uren tot dagen en in uitzonderlijke gevallen maanden.
  • Het axon is doorgesneden, maar de myelineschede is in tact. De zenuw kan zijn axon laten groeien, waarbij de myelineschede de axon geleidt naar waar hij heen moet. Herstel voor de bekkenorganen duurt vaak enkele maanden en voor de benen tot 2-3 jaar.
  • De zenuwen (zowel het axon als de myelineschede) zijn doorgesneden. Herstel is zeer onwaarschijnlijk.

Bij het bovenstaande moet bedacht worden dat herstel zich afspeelt op celniveau. Een zenuw bestaat uit vele afzonderlijke zenuwcellen. Sommige zenuwcellen zullen meteen terugkomen, anderen hebben daar meer tijd voor nodig, weer anderen zullen niet terugkomen.

Komen er voldoende zenuwcellen terug, dan kan de zenuwfunctie terugkomen. Bij sommige patiënten is herstel van de zenuwen in de benen te zien tot 3 jaar na de beschadiging. Het is heel moeilijk te voorspellen hoeveel herstel zich voor zal doen. Dit geldt vooral voor de periode vlak na de beschadiging.

Wetenschappelijk onderzoek naar genezing

Wetenschappelijk onderzoek is vooral gericht op mensen met een dwarslaesie en veel minder op mensen met een caudalaesie. Voor meer informatie over wetenschappelijk onderzoek bij dwarslaesie klik hier.

Getallen

Het aantal mensen met een caudalaesie wordt in Nederland niet apart geregistreerd. Het is niet bekend hoeveel mensen in Nederland een caudalaesie hebben en het is ook niet bekend hoeveel er per jaar bij komen. Schattingen over het aantal mensen dat jaarlijks een caudalaesie krijgt, lopen uiteen van 60 tot enkele honderdtallen.