Er kunnen bij het onderzoek naar genezing vier onderzoeksrichtingen worden onderscheiden:

• weefselherstel door stamcellen;
• littekenweefsel tegengaan door gentherapie;
• groeiremmers tegengaan;
• functieherstel door elektrostimulatie.

In alle vier de onderzoekslijnen wordt vooruitgang geboekt en de eerste onderzoeken onder patiënten zijn inmiddels afgerond. Maar er is nog veel onderzoek nodig om inzicht te krijgen in de mate van herstel die met deze therapieën bereikt kan worden. We weten niet of ooit volledige genezing mogelijk zal worden, maar we hebben wél aanwijzingen dat gedeeltelijke genezing, en dus vermindering van klachten, stapje voor stapje dichterbij komt. Wanneer genezende behandelingen voor het eerst algemeen ingezet zullen worden, valt niet te voorspellen. Enkele tientallen jaren zal dat naar verwachting in ieder geval wel duren.
In 2019 heeft dr. Janneke Stolwijk, dwarslaesierevalidatiearts in De Hoogstraat, in een lezing voor het jaarlijkse NVDG-congres een overzicht gegeven van de stand van zaken bij de verschillende onderzoeksrichtingen

Onward: Targeted Epidural Spinal Stimulation (TESS)

Een recente veelbelovende ontwikkeling is de therapie die ontwikkeld is door de Zwitserse neurowetenschapper professor Grégoire Courtine, verbonden aan het Swiss Federal Institute of Technology (EPFL) van Lausanne. Deze behandeling brengt herstel van de loopfunctie bij incomplete dwarslaesies een stuk dichter bij. De doorontwikkeling van de behandeling en de bijbehorende technologie vindt plaats door het bedrijf Onward.9vh.GTX medical).

In oktober 2018 was er veel aandacht in de media voor deze nieuwe therapie, naar aanleiding van een uitgebreide rapportage in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Nature. Lees hier de samenvatting met link naar originele Nature publicatie (klik op “published in the journal Nature”).

Een van de deelnemers aan de eerste trial was Gert-Jan Oskam. Na de behandeling in Lausanne moest hij nog een intensief trainingsprogramma volgen. Dit werd verzorgd door de Sint Maartenskliniek.

Op de website van Onward vind je de jongste ontwikkelingen m.b.t. de voortgang van het onderzoek naar deze therapie en de mogelijkheden om aan een trial deel te nemen.

Overig onderzoek Elektrostimulatie ruggenmerg

Andere studies naar / experimenten met elektrostimulatie van het ruggenmerg zijn terug te vinden in een overzicht uit 2018 van de Nederlandse stichting (stimuleringsfonds) ter bevordering van onderzoek naar genezing EndParalysis.

CHASE IT: Chondroitinase & gentherapie

Na traumatisch ruggenmergletsel vormt zich ondoordringbaar littekenweefsel dat voorkomt dat er nieuwe connecties ontstaan tussen de zenuwcellen boven en onder het letsel. Gentherapie zorgt ervoor dat cellen het enzym chondroïtinase gaan produceren, dit breekt het littekenweefsel af, waardoor zenuwverbindingen opnieuw kunnen worden gevormd. Onderzoekers van het Nederlands Herseninstituut en King’s College London hebben laten zien dat ratten met een dwarslaesie na behandeling met gentherapie bewegingen opnieuw kunnen aanleren. Dit hebben zij in juni 2018 gepubliceerd in het tijdschrift Brain.

Het team van betrokken Nederlandse onderzoekers staat onder leiding van prof. Dr. Joost Verhaagen van het Nederlands Herseninstituut. Zie ook het artikel in Brain.

Wings for life

Op 7 mei 2017 werd in Breda het startsein gegeven voor de Wings for Life World Run. Op hetzelfde moment werd ook in 22 andere landen gestart. Het doel is om zoveel mogelijk geld op te halen voor de missie van de Wings for Life Foundation: dwarslaesie geneesbaar maken. De opbrengst in 2017 bedroeg € 6,8 miljoen. Prof. dr. Joost Verhaagen van het Nederlands Herseninstituut in Amsterdam, wiens onderzoek financieel ondersteund wordt, schetst waarom genezing zo complex is.

‘Genezing van een dwarslaesie is zo complex, omdat de beschadigde zenuwbanen centimeters tot wel een meter lang kunnen zijn. De zenuwbanen zijn te vergelijken met telefoonkabels die zeer nauwkeurig contact moeten maken met perifere zenuwcellen die de spieren en organen aansturen. Het herstel wordt op verschillende niveaus afgeremd na schade. Het littekenweefsel is de eerste barrière. Daarna moeten de zenuwvezels groeien over een traject van vele centimeters. Daarbij ‘verdwalen’ ze vaak of worden ze afgeremd door moleculen die ze op hun weg vinden. Dat is een tweede probleem dat moet worden opgelost. Vervolgens moet de zenuwvezels de juiste contacten maken met de perifere zenuwcellen. Een derde uitdaging, want vaak ontstaan verkeerde contacten.’

In dit filmpje legt hij uit waar zijn onderzoek zich op richt. Er is nog een lange weg te gaan, maar de vooruitgang stemt ons hoopvol.

De (stam)cel transplantatie therapieën zijn gericht op herstel van alle signalen van de hersen- en ruggenmergszenuwen. Dit zou neerkomen op volledig herstel van de ruggenmergschade. Voor de actuele stand van zaken, zie een overzicht uit 2018 van de Nederlandse stichting (stimuleringsfonds) ter bevordering van onderzoek naar genezing EndParalysis.

In 2022 verscheen dit artikel over herstel in Dwarslaesie Magazine. 

Diverse publicaties vind je op de website van de Nederlandse stichting (stimuleringsfonds) ter bevordering van onderzoek naar genezing EndParalysis.

2015 –We proberen de zenuwcellen wakker te schudden – Joost Verhaagen (bijzonder hoogleraar in de microbiologie van zenuwweefselregeneratie aan de VU te Amsterdam)

2015 –  Onderzoek naar ruggenmergstimulatie in de VS

2012 – Statement on the quality of spinal cord injury rehabilitation and management – ESCIF-rapport kwaliteit darslaesie revalidatie